Διαβάστε επίσης

𝚻𝚶 𝚻𝚨𝚽𝚰𝚱𝚶 𝚬𝚯𝚰𝚳𝚶 𝚺𝚻𝚶𝚴 𝚨𝚲𝚮𝚺𝚳𝚶𝚴𝚮𝚻𝚶 𝚷𝚶𝚴𝚻𝚶

11 Μαΐου, 2024

Κοινοποίηση:

Το έθιμο έχει τις ρίζες του στα Ομηρικά χρόνια, το διατήρησαν οι Έλληνες του Πόντου και το έφεραν στην μητέρα Ελλάδα το 1922, μετά τον ξεριζωμό.
Μια από τις πλέον σπάνιες και μοναδικές παραδόσεις που συναντάμε σε πολύ λίγα ποντιακά χωρία και σε ελάχιστες περιοχές της Ελλάδος (Νέα Τραπεζούντα Πιερίας, Μικροχώρι – Ν. Κρώμνη – Σιταγροί Δράμας, Σούρμενα Αττικής ,Κομοτηνή, και αλλού), είναι η ημέρα μνήμης των νεκρών που γιορτάζεται κάθε χρόνο την δεύτερη μέρα του Πάσχα ή την Κυριακή του Θωμά ή του Αγίου Πνεύματος. Τα ταφικά έθιμα ήταν πολύ διαδεδομένα στην ευρύτερη περιοχή της Τραπεζούντας. Η παράδοση ήθελε τις ψυχές να ανεβαίνουν από τον Άδη την ημέρα της ανάστασης και να παραμένουν στην γη έως την Πεντηκοστή.
Μετά την θεία λειτουργία ο παπάς του χωριού ψάλει την επιμνημόσυνη δέηση και διαβάζει όλα τα ονόματα των νεκρών. Στην συνέχεια κερνάνε ο ένας τον άλλον, αρχίζουν όλοι μαζί παρέα να πίνουν και να τρώνε με ποντιακά τραγούδια και τη συνοδεία ποντιακής λύρας.
Είναι μια μέρα που οι ζωντανοί θυμούνται με νοσταλγία τους νεκρούς, είναι ημέρα μνήμης.
Ήκμασε στον Πόντο και στην Ελλάδα το επανέφεραν οι πρώτοι πρόσφυγες Πόντιοι. Το ταφικό αυτό έθιμο, το βρίσκουμε σε αττική λευκή λήκυθο, του 440 π.Χ. όπου απεικονίζεται η επίσκεψη μιας γυναίκας με προσφορές στον τάφο νεαρού άντρα, μια σκηνή ιδιαίτερα συνηθισμένη σε λευκές ληκύθους, οι οποίες, εκείνη την εποχή, χρησιμοποιούνταν αποκλειστικά στην ταφική διαδικασία.
Όπως μας λέει ο κ. Κυριακίδης, «πρόκειται για ένα καθαρά ποντιακό έθιμο και στις διάφορες περιοχές του Πόντου, τελούνταν πάντα μετά το Πάσχα. Άλλοι το γιόρταζαν μετά το Πάσχα, άλλοι την Κυριακή του Θωμά και άλλοι του Αγίου Πνεύματος. Γι’ αυτό βλέπουμε αυτές τις χρονικές διαφορές. Μάλιστα, οι παλιννοστούντες, το γιορτάζουν του Αγίου Πνεύματος. Γιατί όπως λένε, οι ψυχές των νεκρών κυκλοφορούν ανάμεσά μας για 40 ημέρες».
Όπως εξηγεί ο κ. Κυριακίδης, «όλα αυτά τα χρόνια το γιορτάζουμε τη δεύτερη μέρα του Πάσχα. Παλαιότερα το έθιμο είχε μεγαλύτερο χαρακτήρα. Πήγαινε όλο το χωριό στα κοιμητήρια και ο ιεράς του χωριού διάβαζε ένα – ένα για όλους τους συγγενείς. Οι χωριανοί έφεραν μαζί τους φαγητά και ποτά και καθόντουσαν και έτρωγαν το μεσημέρι μαζί με τους νεκρούς τους. Και αυτό επειδή είναι αναστάσιμη ημέρα για να τους τιμούν και να τους θυμούνται. Πολλοί μάλιστα έφερναν λύρες, έπαιζαν κάποια τραγούδια που άρεζαν στους νεκρούς και κουβέντιαζαν για τους ανθρώπους. Και εκείνη την ώρα μάλιστα γινόταν και οι αβγομαχίες».